Meneer Pastoor

Marcel

Van Leuven

Eens de vijftig gepasseerd beginnen de meesten onder ons al eens aan hun pensioen te peinzen. Some guys have all the luck en kunnen genieten van een brugpensioen of een ander stelsel, anderen moeten dapper verder doen tot de kaap van vijfenzestig bereikt is. Alle Belgen zijn gelijk voor de wet, alleen zijn er landgenoten die iets beter af zijn met dat gelijkheidsprincipe. Eén categorie mensen valt helemaal buiten die pensioenregeling: priesters. Kardinaal Danneels bood zijn ontslag aan op zijn vijfenzeventigste, de meeste priesters houden het pas voor bekeken als ze op tram zeven stappen. En dan nog zijn er uitzonderingen. Marcel Van Leuven is zo’n buitenbeentje. De pastoor van Zele-Heikant mocht in de meimaand 78 kaarsjes uitblazen. Naast deken Willems is hij de laatste actieve pastoor in ons eigenste Zele. Een interview in Mensen van bij Ons is dus meer dan op zijn plaats.

De Heikant heeft nog een echte pastorij. Een statig herenhuis naast de kerk. Op een woensdagmiddag bel ik aan de deur om mijn klassieke vraag te stellen. Omdat meneer pastoor geen computer heeft, kent hij mijn site ook niet en dus doe ik kort mijn verhaal over ‘Mensen van bij Ons’. Een interview ziet hij wel zitten. Als ik vraag om er even de agenda bij te halen, moet meneer pastoor passen. Hij heeft nog nooit een agenda gehad. Alles wat hij moet onthouden, schrijft hij op een blad dat op zijn bureau ligt. Woensdag 15 november 14.30 noteert hij in een vrij fraai handschrift.
Die woensdag ben ik dus verwacht en het blad werkte blijkbaar feilloos.Meneer pastoor ontvangt me in zijn bureau. Terwijl mijn laptop opstart, kijk ik even rond. Twee forse boekenkasten met bijna uitsluitend geestelijke lectuur. Naast de schouw staat zijn ‘luie’ zetel en op een tafeltje ervoor ligt een prachtig kunstboek met reproducties van Ensor. Ja, zegt meneer pastoor, daar kan ik echt van genieten. Het boek ligt open op een schilderij van ‘De storm op het meer’. Voor hem duidelijk een visuele bezinning.Mijn laptop geeft een seintje en we beginnen aan het interview.Marcel Van Leuven is niet van Leuven maar van Beveren-Waas.

Als je hem soms hoort vertellen, verraden zijn klanken zonder problemen zijn Beverse roots. Op 25 april 1932 zag hij het levenslicht. Hij was de derde van een gezin van zes. Zijn vader Renaat had een gemengd landbouwbedrijf. Niet groot, niet klein, middelmaat. We hadden vijf koeien en acht hectare land en daar kon je in die tijd van leven, vertelt meneer pastoor, en zelfs een van de kinderen laten studeren. 1941 is een dramatisch jaar in het gezin Van Leuven. Door een longontsteking sterft zijn vader en blijft moeder Van Leuven achter met vijf kinderen (één kindje was op driejarige leeftijd gestorven). De twee oudsten hebben zich dan zo goed en zo kwaad als het kon uit de slag getrokken en zo kon de familie verder boeren.
Ieder kind van het gezin heeft de boerenstiel verder gezet alleen aan Marcel was het niet besteed. Hij wou dolgraag verder studeren. Van jongs af aan dacht hij er aan om priester te worden. Hij herinnert zich goed hoe hij als klein manneke met zijn vader meeging naar de hoogmis en hoe hij gegrepen werd door dat sacrale van die hoogmissen. Als kind speelde hij thuis vaak ‘pasterke’ zoals wij cowboy of polies en dief speelden.

In februari 1958 werd hij dan onderpastoor benoemd in Wachtebeke. Aan deze parochie houdt hij mooie herinneringen over. Het was toen een heel andere tijd, vertel Marcel, het geloof betekende nog erg veel in de samenleving. Het was een tijd dat de mensen nog thuis waren en je was er als priester altijd erg welkom. Het was van kom binnen en zet u. Er was tijd voor een babbel. Nee, Wachtebeke was een mooie tijd, zegt Marcel. In 1968 wou zijn bejaarde moeder bij hem komen wonen en daarom vroeg hij aan de bisschop een parochie die iets dichter bij Beveren lag, het werd Burcht. Een hemelsbreed verschil met het landelijke Wachtebeke.

Huisbezoeken doen in Burcht was echt moeilijk. Mensen deden open met de vraag: “En voor wa ist, meneer?” We schrijven 1968, het jaar dat alles begon met de studentenrevoltes in Parijs maar dat ongetwijfeld zijn weerslag kende in heel Europa. Toen is de ontkerkelijking begonnen, meent Marcel, de ‘moderne’ tijd kwam eraan, de jeugd koos voor de totale vrijheid… In 1979 stierf de moeder van Marcel en in 1981 werd hij pastoor benoemd in de Sint-Jozefsparochie van Zele-Heikant. Omdat ik af en toe last had van evenwichtsstoornissen had ik de bisschop gevraagd om me een parochie te geven met een zondagonderpastoor. En dat was het geval op de Heikant. Jarenlang was Hugo Verbeke (oud-directeur van het Pius X-college) zijn rechterhand tijdens de weekendvieringen.

De Heikant was voor Marcel een verademing na zijn periode in Burcht. Hij kwam terug op een landelijke parochie waar er nog veel gelovigen waren en hij werd er echt goed onthaald. Hij betrok de mooie pastorij en een buurvrouw zorgde iedere middag voor zijn kookpotje. Al 29 jaar lang zorgt Maria Goossens dat meneer pastoor ’s middags zijn patatjes heeft. Marcel is haar daar erg dankbaar voor.

Toch is de pastoor nog tevreden over wat er leeft in zijn parochie. De verenigingen draaien goed, er is ziekenzorg, de school barst uit haar voegen en hij staat er niet alleen voor. De kerkraad, de catecheseploeg, mensen van het parochieblad… Ze helpen allemaal een stukje meebouwen aan zijn parochie. Daar ben ik echt content van, bekent Marcel. Ik heb nooit kunnen typen en van de computer heb ik al helemaal geen kaas gegeten. Tegenwoordig komen alle berichten (ook deze van het bisdom) via e-mail. Gelukkig heb ik twee mensen die dat voor mij opvolgen en ze doen dat schitterend.
Heb je een schoon leven, vraag ik hem op de man af. O, lacht hij, als je een gemakkelijk leven wil, mag je geen pastoor worden. Het enige voordeel dat ik heb, is dat ik mijn werk zelf kan regelen. Mijn belangrijkste taak is mensen bij God brengen, mensen naar het eeuwig leven te leiden… Misschien is dat een ongelukkig gekozen woord maar dat komt het in se toch op neer. De sacramenten zijn voor mij heel belangrijk: de eucharistie, het doopsel, het vormsel, de biecht, de ziekenzalving, het huwelijk Mijn tweede taak is de zorg voor de school, de catechese en de verenigingen en dan is er nog ziekenzorg, de bejaarden in De Vliet en De Meander, het parochieblad en de voorbereiding van mijn preek. Als ik zijn boekenkast even bekijk, zie ik veel boeken die daar op focussen. Ja, gaat hij verder, voor mijn predicatie neem ik iedere week voldoende tijd want als je die niet ernstig neemt, als je niet bijblijft, dan heb je na dertig jaar niets te vertellen.

Huisbezoeken doet hij nog af en toe maar het is een pak moeilijker dan vroeger. Mensen zijn niet meer thuis en ’s avonds moet je vaak bij mensen die je nodig hebt, die actief zijn op de parochie.
En hobby’s? Ik heb zo weinig tijd voor hobby’s, zegt Marcel eerlijk. Maar ik heb vroeger graag gevoetbald en als het enigszins mogelijk is zie ik graag de thuismatchen van F.C. Heikant. Ik steek het niet onder stoelen of banken maar ik ben een fervente supporter van onze voetbalploeg. Voor de rest luister ik erg graag naar gregoriaanse muziek en wandelen en fietsen vind ik ook tof.
Marcel is 78. Hoe ziet hij de toekomst? Ik kan de tijd niet tegenhouden, ik ben het hier nog niet beu maar ik ben wel rapper moe en voel me soms oud. Ik mag nog verder doen tot mijn tachtigste en dan moet ik er een punt achter zetten. Ik ben de laatste van mijn wijdingsjaar die nog in actieve dienst is. Waar hij dan naar toe gaat? Het is een open vraag, hij ligt er eerlijk gezegd niet van wakker, zijn parochie is het enigste dat hem bezig houdt.
Al bij al is Marcel tevreden over zijn leven. En tevreden over de keuze die hij zeventig jaar geleden maakte. Ook over het celibaat, vraag ik hem? Het celibaat om het celibaat heeft geen zin, meent Marcel. Ik heb helemaal niet gekozen voor het celibaat, wel voor het priesterschap. Dat celibaat was voor mij een heel groot offer en ik beken dat ik het er soms moeilijk mee gehad heb dat ik geen kinderen heb. Maar mijn offer was ondanks alles de moeite waard!